آشنایی با بیماری آرتروز و تأثیر آن بر مفاصل
آیا می دانستید آرتروز به معنای تخریب قطعی و شدید مفاصل است؟
آرتروز یکی از معروف ترین بیماری های مفصلی است که می تواند بر سلامت مفاصل تأثیر بگذارد. این بیماری که معمولاً با بالا رفتن سن و در اثر از بین رفتن کارتیلیج مفصل بروز می کند، علائم متفاوتی همچون کسلی، احساس درد در محل آسیب دیده و سختی حرکت کردن را به همراه دارد. با گذشت زمان، آرتروز می‌تواند باعث تغییر شکل و استحکام مفصل شود؛ درست مانند ورقه کاغذی که به مرور زمان شروع به پاره شدن و خراب شدن می کند، در آرتروز نیز قسمت هایی از کارتیلیج مفصل کم کم خراب شده و منجر به احساس درد و کاهش تحرک می شود.
علائم شناختی و فیزیکی آرتروز
آیا تصور می کنید مفاصل شما هم مثل لوله های دری که خراب است صدا می دهد و به خوبی کار نمی کند؟
درست مانند لولاهای در، مفاصل ما نیز به عنوان دریچه تعامل میان استخوان‌ها عمل می کنند وظیفه حرکت و استحکام بدن را برعهده دارند. وقتی درگیر بیماری آرتروز می شوید، ذره ذره مفاصل شما به هم ساییده شده و حرکت کردن همواره با احساس درد و سفتی همراه می شود.
از آنجایی که در این بیماری بافت های مفصل بین استخوان‌ها تخریب می شود، می تواند علائم شناختی و فیزیکی متعددی را به همراه داشته باشد. از مهمترین علائم شناختی بیماری آرتروز می توان به سفتی و تنگی مفاصل، تورم و احساس و کبودی در اطراف آن ها اشاره کرد.
این بیماری علاوه بر علائم شناختی، علائم فیزیکی واضحی نیز به همراه دارد. یکی از این علائم فیزیکی، افزایش حجم مفاصل است. اگر بخواهیم به طور خیلی ساده بیان کنیم، تصور کنید که یک جفت دستکش را بعد از پوشیدن باد کرده باشید! نتیجه آن، دست‌هایی بزرگ و ناقص است که به سختی حرکت می کند. در آرتروز دقیقا همین اتفاق می افتد، حجم مفاصل به دلیل التهاب و تورم زیاد می شود و در نتیجه حرکت دادن آن ها بسیار دشوار خواهد بود. علاوه بر تورم، پوست اطراف مفصل کشیده شده و شکل و رنگ آن نیز تغییر می کند. به عنوان مثال، مفاصل زانویی که با آرتروز درگیر است، می تواند به شکل یک میوه هندوانه قرمز یا مرکبات تغییر شکل بدهد.
عوامل تاثیر گذار بر تشدید آرتروز
همان طور که گفته شد آرتروز یک بیماری مفصلی است که به تدریج باعث خرابی و تخریب مفاصل می شود. این بیماری ممکن است در هر مفصلی از بدن رخ دهد، اما معمولًا در زانو، کمر، بازو و سر شانه، شایع است. عوامل متعددی می تواند باعث بروز آرتروز شوند.
یکی از اصلی ترین عوامل ابتلا به آرتروز، بالا رفتن سن است. البته ژنتیک نیز نقش مهمی در بروز این بیماری دارد. اگر پدر یا مادر با آرتروز درگیر باشند، فرزندان آن ها نیز در معرض بیماری قرار دارند.
علاوه بر موارد گفته شده، وزن بالا و چاقی نیز به عنوان یک عامل خطر برای ابتلا به آرتروز شناخته شده است. وزن زیاد فشار زیادی به مفاصل وارد می کند، می‌تواند باعث خرابی و تخریب آن ها شود. بنابراین، حفظ وزن سالم و انجام فعالیت های ورزشی مناسب، می‌تواند در کاهش خطر آرتروز موثر باشد.
همچنین، ضربه و آسیب دیدن مفاصل نیز ممکن است باعث بروز آرتروز شود. به عنوان مثال اگر یک فرد به طور تصادفی بر روی مفصل زانو یا آرنج خود سقوط کند و آسیب ببیند، یا به دلیل انجام ورزش های سنگین مانند فوتبال و بسکتبال به مفصل فشار وارد شود، احتمال بروز آرتروز نیز بیشتر می شود. بنابراین، حفاظت از مفاصل در برابر عوامل آسیب زا، اهمیت بسیاری دارد. استفاده از کفش های مناسب و اجرای درست تکنیک های ورزشی نیز می تواند در جلوگیری از بروز آرتروز موثر باشد.
راهکارها و روش های درمانی آرتروز
خوشبختانه روش های بسیاری برای مدیریت آرتروز وجود دارد که می تواند به شما در کنترل علائم این بیماری کمک کند و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند.
برخی از این راهکارها عبارتند از:
-
تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی می تواند به شما کمک کند درد و سفتی مفاصل را کاهش دهید. فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا و اجرای تکنیک های تنفسی می توانند در کاهش استرس و سفتی مفاصل مؤثر باشند. همچنین، حفظ وزن در محدوده مناسب، داشتن تغذیه سالم و مصرف غذاهای غنی از ویتامین D و کلسیم نیز به بهبود وضعیت آرتروز کمک کرده و در برطرف کردن علائم آن مؤثر است.
-
داشتن فعالیت بدنی منظم
اگرچه تغییر سبک زندگی می تواند مفید باشد، اما داشتن فعالیت بدنی منظم نیز برای کنترل آرتروز بسیار مهم است. انجام فعالیت های بدنی مناسب مانند پیاده روی، شنا، دوچرخه سواری یا تمرینات استقامتی می توانند عضلات را قوی و مفاصل را حرکت دهند. تمرینات مقاومتی و استقامتی، استحکام و انعطاف پذیری مفاصل را بهبود می بخشند.
-
خواب مناسب و کافی
داشتن خواب مناسب و کافی، برای سلامت بدن و مفاصل بسیار مهم است. در حالت خواب، بدن فرصت دارد با بیماری ها مختلف مبارزه کند و تخریب به وجود آمده در مفاصل را ترمیم کند. بنابراین، حفظ الگوی خواب منظم و استفاده از تکنیک های رسیدن به آرامش، می تواند در بهبود وضعیت آرتروز بسیار مؤثر باشد.
-
درمان دارویی
در برخی موارد که آرتروز پیشرفت قابل توجهی کرده باشد، ممکن است پزشک به شما داروهای آنتی التهابی یا ضد درد تجویز کند تا به کاهش درد و التهاب مفاصل شما کمک کند. همچنین، درمان هایی مانند فیزیوتراپی و تزریق داروهای ضد درد به مفاصل نیز می تواند مفید باشند. برای مدیریت بیماری آرتروز، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید و درمان مناسبی را برای شرایط خاص خود انتخاب نمایید.
همه این روش ها منجر به بهبود کیفیت زندگی شما و کنترل علائم آرتروز می شوند. حتی اگر علائم بیماری همچنان باقی بماند، با استفاده از این روش ها می توانید درد و سفتی مفاصل را به حداقل برسانید و به راحتی به فعالیت های روزانه خود ادامه دهید.
نکات مهم تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر ابتلا به آرتروز
علاوه بر کنترل وزن در محدوده سالم و انجام ورزش های مناسب، می توانید با رعایت نکات زیر و ایجاد تغییرات در سبک زندگی خود، خطر ابتلا به آرتروز را کاهش دهید.
- مراقبت از بدن درحین انجام کارهای روزانه: در حین انجام کارهای روزمره و انجام کارهای سنگین، معمولا مفاصل فشار زیادی را تحمل می کنند. بنابراین، بهتر است از دستگاه های کمکی مانند دستکش ها و ساپورت کننده های مچ دست استفاده کنید. این ابزار از فشار زیاد بر روی مفاصل جلوگیری می کند.
- داشتن تغذیه سالم: داشتن تغذیه سالم و وزن متعادل، می تواند در بهبود سلامت مفاصل تاثیر بسزایی داشته باشد. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C و مواد مغذی مانند اسیدهای چرب امگا ۳ می تواند به تقویت مفاصل کمک کند. همچنین، مصرف زیاد میوه، سبزی و مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان، می تواند به حفظ سلامت مفاصل و جلوگیری از آرتروز کمک کند.
- کاهش استرس: استرس می تواند تأثیر مستقیم بر روی سلامت مفاصل داشته باشد. بنابراین، باید به خوبی با استرس مقابله کنید. استراحت کافی، انجام تمرینات تنفسی، مدیتیشن و انجام حرکات آرامش بخش می تواند به شما کمک کند استرس را کاهش داده و سلامت مفاصل خود را حفظ کنید.
به یاد داشته باشید که همیشه قبل از ایجاد هرگونه تغییر در سبک زندگی خود، با پزشک معالج مشورت کنید تا بهترین راهکار را برای کاهش خطر آرتروز پیدا کنید. به خودتان و مفاصلتان احترام بگذارید و این راهکارها را جزء زندگی روزانه خود قرار دهید تا آرتروز شما همواره در کنترل باشد.
