آشنایی با مفهوم سیاتیک و مسیر اعصاب مشترک آن
سیاتیک یکی از متداول ترین اختلالات عصبی است که به چرخش یا فشرده شدن عصب سیاتیک اطلاق می شود. همان طور که می دانید، سیاتیک عصب بزرگی است که از نخاع شروع می شود. در پشت پا از ناحیه لگن، باسن، ران عبور می کند. و در نهایت وارد قسمت پایینی زانو می شود و تا کف پا ادامه پیدا می کند. به طور کلی سیاتیک از یک زوج عصبی تشکیل شده است که هر کدام از آن ها در سمت چپ و راست بدن قرار گرفته اند.
معمولاً اگر مانعی در طول مسیر عصب سیاتیک باشد که به آن فشار مضاعفی وارد کند، باعث بروز درد و التهاب در استخوان و عضلات ساق پا می شود. علاوه بر این، سیاتیک ممکن است باعث ایجاد درد و تورم در مناطق دیگری از بدن نظیر لگن، استخوان کمر و حتی پشت ران شود. درک مسیر این عصب می تواند به شناخت بهتر علت بروز دردهای سیاتیکی کمک کند. علاوه بر این به پزشک کمک می کند تا از روش های درمانی صحیح تری برای رفع آن استفاده کند. به عنوان مثال، فهمیدن اینکه درد سیاتیک ناشی از فشار روی عصب در ناحیه پایین آناتومی بدن است، می‌تواند در انتخاب تمرینات و درمان‌های مناسب کمک کننده باشد.
علائم شناختی و فیزیکی سیاتیک
همه ما به خوبی می دانیم که سیاتیک، یک بیماری عصبی است و هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود. به همین دلیل علائم شناختی و فیزیکی سیاتیک می تواند برای بیماران بسیار آزاردهنده و محدود کننده باشد. برخی از علائم شناختی این بیماری عبارتند از:
- احساس درد سوزشی
- احساس خارش یا گزگز شدن کف پا، زانو و یا ساق پا
این علائم ممکن است به صورت یک طناب طولانی از پشت ران تا زانو و سپس به سمت ساق پا یا پاشنه و در نهایت جلوی پا امتداد پیدا کند.
علائم فیزیکی سیاتیک
علائم فیزیکی سیاتیک کمی متفاوت است. اغلب بیماران احساس می کنند پاهایشان ضعیف شده و نمی توانند به خوبی حرکت کنند. انعقاد عضلات پا و زانو نیز می تواند از نشانه های سیاتیک باشد. علاوه بر این، بیماری سیاتیک می تواند به مشکلات کمر و تنگ شدن اعصاب مرتبط باشد که در این صورت منجر به عدم توانایی در حرکت کردن و کنترل درست بدن می شود. در نتیجه، بیمارممکن است از مشکل عدم حفظ تعادل و راه رفتن یا نشستن با درد، رنج ببرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که تنها دانستن علائم شناختی و فیزیکی سیاتیک نمی تواند راه مطمئنی برای شناخت بیماری سیاتیک باشد و این کار حتما باید توسط یک پزشک متخصص انجام شود. زیرا عوامل مختلفی نظیر هراس عضلات، مشکلات از دست دادن موقتی حس در پاها و آتروز استخوانی نیز می توانند نشانه هایی از سیاتیک باشند.
به عنوان مثال هرچند ورزش کردن برای بدن مفید است، اما انجام تمرینات فیزیکی شدید در ورزش ها رزمی همچون کاراته ممکن است باعث تنگ شدن عصب سیاتیک و ظهور درد شود. در برخی موارد نیز وجود بیماریهای مزمن و زمینه ای مانند اسپوندیلوزیس، هرپز، وجود مشکل در سیستم عروقی میتان متاستیس یا توده های خفیف سرطانی نیز ممکن است عامل موثر در بروز سیاتیک باشند. درنتیجه، برای تشخیص درست این بیماری، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین روش درمانی را برای شما انتخاب کند.
شایع ترین علل بروز سیاتیک
همان طور که گفته شد بیماری سیاتیک ممکن است علل متفاوتی داشته باشد. اما یکی از اصلی ترین علل بروز این مشکل، فشار مضاعف و فشرده شدن ستون فقرات است. وقتی یک دیسک فشرده می شود، فشاری مضاعف به دیسک مجاور خود وارد می کند. این بار اضافی می تواند عصب را فشرده و باعث بروز درد شود. همچنین، اتصالات استخوانی ستون فقرات نیز ممکن است به دلیل زوال و سایر مشکلات، فشار بیش از حدی به عصب وارد کند و سیاتیک را تحریک نماید.
البته عوامل دیگری نیز ممکن است باعث تشدید سیاتیک شوند. به عنوان مثال، افزایش فشار روی ستون فقرات ناشی از اضافه وزن، وزنه برداری اشتباه و تکرار حرکات نادرست، باعث اعمال فشار مضاعف برعصب ها و عضلات شده و درد سیاتیک را تشدید می کند. همچنین، فعالیت هایی که به موجب آن ها فشار زیادی بر بدن وارد می شود مانند پیاده روی درمسافت های طولانی و یا جابجا کردن مداوم اشیا سنگین، می توانند باعث افزایش تنش و ورم در مناطق عصبی و تشدید سیاتیک شوند. اما به هر حال عامل مشترک در بروز این مشکل اعمال فشار بیش از حد به ریشه های عصبی ستون فقرات است.
راهکارهای طبی و فیزیوتراپی درمان سیاتیک
راهکارهای طبی و فیزیوتراپی در درمان سیاتیک، می تواند به شما کمک کند از این مشکل ناراحت کننده راحت شوید. یکی از راهکارهای طبی درمان سیاتیک، مصرف داروهای ضد التهابی است. این داروها می توانند به کاهش التهاب در ناحیه تحت فشار و بهبود علائم درد و تورم کمک کنند. همچنین، استفاده از داروهای ضد درد نیز تاثیر بسزایی در کاهش درد سیاتیک دارند.
فیزیوتراپی نیز یکی از راهکارهای اصلی درمان سیاتیک است. در این روش درمانی، تمرینات و حرکات خاصی به شما آموزش داده می شود که باعث تقویت عضلات ستون فقرات شده و در نهایت به بهبود مشکل سیاتیک کمک می کند. از دیگر مزایای فیزیوتراپی می توان به کاهش درد و کاهش سفتی عضلات اشاره کرد. با مراجعه به یک فیزیوتراپیست مجرب و متخصص، می توانید از روش های درمانی مناسب برای کاهش درد سیاتیک خود استفاده کنید. و بهبود چشمگیری در وضعیت جسمانی خود تجربه کنید.
البته، اینکه چه کلینیک یا مطبی را برای درمان صحیح مشکل سیاتیک خود انتخاب می کنید. نیز در روند بهبودی تاثیر بسزایی دارد. به طور کلی، پزشکان، فیزیوتراپیست ها و متخصصان مشاور اغلب به عنوان افراد مناسبی برای تشخیص و درمان بیماری سیاتیک شناخته می شوند. این افراد با بهره گیری از تخصص خود در شناخت و نحوه عملکرد سیستم عصبی، می توانند برنامه های درمانی مناسبی را برای شما تهیه کنند. به طورکلی، درمان‌هایی که به کمک فیزیوتراپیست ها و پزشک ها انجام می شود، تاثیر بسزایی در بهبود و کنترل دردهای وابسته به سیاتیک دارند.
نکات مهم برای پیشگیری از بروز و تشدید سیاتیک
نگرانی از بروز سیاتیک یا افزایش درد، کاملا طبیعی است. اما خوشبختانه می توان این مشکل را با تقویت عضلات پشت و ناحیه میانی بدن، تقویت کرد. تمرینات بسیاری وجود دارد که می توانند عضلات شما را استحکام بخشیده و بر افزایش انعطاف‌پذیری ناحیه میانی بدن تأثیر بگذارند. علاوه بر این داشتن وزن متعادل، یادگیری شیوه صحیح بلند کردن اجسام و برخاستن از زمین و استفاده از مبلمان مناسب نیز از جمله نکاتی هستند که می توانند خطر بروز و تشدید سیاتیک را کاهش دهند. با رعایت این نکات ساده و ایجاد تغییرات کوچک در سبک زندگی روزمره خود، می توانید از خودتان در برابر بروز و تشدید این بیماری محلک محافظت کنید.
جمع بندی
به طورکلی اگر احیانا دچار عوارض سیاتیک شده اید، جدا از دریافت درمان هایی که پزشک برای شما تجویز می کند. چند نکته مهم دیگر را هم باید رعایت کنید. داشتن خواب منظم و استراحت کافی، انجام حرکات کششی و تمریناتی که باعث تقویت عضلات نگه دارنده ستون فقرات می شود. و می تواند فشار وارده بر سیاتیک را کاهش دهد. همچنین بهتر است به جای نشستن زیاد بر روی صندلی یا تخت، با دراز کشیدن روی زمین و انجام حرکات مخصوص گردن و بدن، عضلات خود را تقویت کنید. رعایت این نکات ساده درکنار توصیه های پزشک، می توانند در بهبود علائم سیاتیک تأثیرگذار باشند. و به شما کمک کنند از بروز درد بیشتر جلوگیری کنید.
